รายละเอียดทั่วไป
โซเดียมไบคาร์บอเนต หรือ โซเดียมไฮโดรเจนคาร์บอเนต (Sodium bicarbonate or sodium hydrogen carbonate) เป็นสารประกอบที่มีสูตรทางเคมี NaHCO3 เป็นผงละเอียดมีลักษณะสีขาว โซเดียมไบคาร์บอเนตเป็นอาหารที่ใช้ในอุตสาหกรรมอาหารเป็นตัวสร้างก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์สำหรับขนมอบเช่นคุกกี้ขนมปังและแคร็กเกอร์
โซเดียมไบคาร์บอเนต (Sodium bicarbonate) มีลักษณะเป็นผลึกสีขาวที่ละลายน้ำได้ดี มีความเป็นด่าง เมื่อทำปฏิกิริยากับส่วนผสมที่เป็นกรดในส่วนผสมของเหลวก็จะทำให้เกิดก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ (CO2) จนทำให้เกิดฟองก๊าซ
โซเดียมไบคาร์บอเนต” (Sodium bicarbonate) สารนี้จะสลายตัวได้เมื่อได้รับความร้อน มีค่าเป็นด่าง และมีข้อเสียคือจะมีสารตกค้าง ถ้าใช้มากเกินไปจะทำให้เกิดรสเฝื่อนได้ แต่สามารถแก้ไขได้โดยเติมกรดลงไปในสูตรขนมอาหารลงไปเพื่อทำให้สารตกค้างหมดไปได้ ตัวอย่างเช่น การเติมนมเปรี้ยว หรือโยเกิร์ต เป็นต้น
เบกกิ้งโซดารูปแบบนี้เราจะนิยมนำมาใช้กับขนมที่มีโกโก้หรือกาแฟเป็นส่วนผสม เพราะทั้งโกโก้และกาแฟต่างก็มีค่าเป็นด่าง และเบกกิ้งโซดาก็มีค่าเป็นด่าง จึงทำให้เข้ากันได้ดี
ประโยชน์ด้านต่างๆ
น้ำยาล้างสารพิษจากผักและผลไม้ นำเบกกิ้งโซดา 1/2 ช้อนโต๊ะผสมกับน้ำ 10 ลิตร แช่ผักผลไม้ 15 นาที แล้วล้างออกด้วยน้ำเปล่า 2 ครั้งสามารถลดสารพิษได้ 90%
น้ำยาดับกลิ่นปาก ผสมแบ๊กกิ๊งโซดา 1/2 ช้อนโต๊ะ ในน้ำ 1 แก้ว ดับกลิ่นหอมกลิ่นกระเทียมได้ ถ้าใช้เบกกิ้งโซดา 1 ช้อนโต๊ะผสมน้ำ 1 แก้วและผสมเกลือ 1 ช้อนโต๊ะใช้เป็นน้ำยาบ้วนปากได้
ขัดฟันให้ขาว นำแบ๊กกิ๊งโซดา 1 ช้อนชาผสมน้ำมะนาว 1/2 ช้อนชา ใช้แปรงสีฟันจุ่มแล้วขัดฟันเบาๆ บ้วนน้ำเปล่าจนสะอาด คราบชากาแฟจะหายไป (ห้ามทำเวลาปวดฟัน เพราะมะนาวมีกรดสูงอาจทำลายสารเคลือบฟันได้)
น้ำยาล้างคราบในกาน้ำชาที่เป็นโลหะ ใส่น้ำลงในกาน้ำชาแล้วเติมแบ๊กกิ๊งโซดาลงไป 2 ช้อนโต๊ะ บีบน้ำมะนาวลงไปครึ่งลูก ต้มราวๆ 15 นาทีขัดและล้างจะสะอาดง่าย
ครีมลบรอยขูดขีดเครื่องครัว ละลายแบ๊กกิ๊งโซดา 4 ช้อนโต๊ะผสมกับน้ำ 1 ลิตร ทำความสะอาดเครื่องครัวที่ทำด้วยสเตนเลส พลาสติกโครเมี่ยม (ยกเว้นอะลูมิเนียม) ริ้วรอยจะเลือนหายไป
น้ำยาทำความสะอาดเครื่องสุขภัณฑ์ เทแบ๊กกิ๊งโซดา 1/2 กล่องลงในถังนำหลังชักโครก ทิ้งไหว้ 1 คืนแล้วค่อยกดชักโครก ถังและชักโครกสะอาดและปราศจากกลิ่น
ยาดับกลิ่นท่อและแก้ท่อตัน เทแบ๊กกกิ๊งโซดาลงไปในท่อ 1 ถ้วยก่อนแล้วใส่เกลือแกงลงไป 1/4 ถ้วย ตามด้วยน้ำร้อน ท่อจะไม่ตันและกลิ่นสะอาดอีกด้วย
น้ำยาทำความสะอาดเตาไมโครเวฟ นำแบ๊กกกิ๊งโซดา 4 ช้อนโต๊ะผสมกับน้ำอุ่น 1 ลิตร นำผ้ามาชุบแล้วเช็ดทำความสะอาดภายในคราบสกปรกจะเช็ดออกง่าย
น้ำยาดับกลิ่นพรม ผสมแบ๊กกกิ๊งโซดา 1/2 ถ้วยกับแป้งข้าวโพด 1/2 ถ้วย หยดน้ำมันหอมระเหยกลิ่นโปรดลงไป 15 หยด ใส่ขวดสเปรย์ฉีดบนพื้นพรมก่อนนอนทิ้งไว้จนเช้า กลิ่นพรมจะสะอาดสดชื่น
น้ำยาซักผ้า ใส่ผงแบ๊กกกิ๊งโซดา 1/2 ถ้วนในเครื่องซักผ้าพร้อมกับน้ำยาซักผ้า จะทำให้ผ้าขาวและสีจะสดขึ้น
ข้อแตกต่างระหว่าง โซเดียมไบคาร์บอเนต (sodium bicarbonate)และ ผงฟู
โซเดียมไบคาร์บอเนต (sodium bicarbonate)หรือ เบคกิ้งโซดา ( Baking Soda) มีฤทธิ์เป็นด่างสลายตัวเมื่อได้รับความร้อน ซึ่งเมื่อทำปฏิกิริยากับส่วนผสมที่เป็นกรดในส่วนผสมของเหลว ก็จะให้ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ ซึ่งฟองก๊าซนี่แหละทำให้ส่วนผสมขึ้นฟู เป็นเหตุผลว่าเวลาทำขนม ต้องเอาของเหลวผสมในของแห้งหลังสุด เพราะจะเกิดก๊าซทันที และรีบเอาไปอบ เบคกิ้งโซดามีผลเสียคือจะมีสารตกค้างหากใส่มากเกินไปจะทำให้เกิดรสเฝื่อน ดังนั้นหากสังเกตดีๆ เบคกิ้งโซดามักใช้ร่วมกับสูตรที่มีส่วนเผสมที่มีฤทธิ์เป็นกรดด้วยเสมอ เช่นช็อกโกเลต น้ำผึ้ง brown sugar ,buttermilk,sour cream เป็นต้น เพื่อทำให้สารตกค้างหมดไป แก้รสเฝื่อนได้ค่ะ
ผงฟู (Baking Powder ) ประกอบด้วย โซเดียมไบคาร์บอเนต (sodium bicarbonate)เหมือนกับเบคกิ้งโซดาแต่ต่างตรงที่เพิ่มสารที่มีฤทธิ์เป็นกรด,โซเดียม แอซิด ไพโรฟอสเฟต (sodium acid pyrophosphate, กรดเกลือของกรด) และส่วนที่เป็นแป้งข้าวโพดเข้าไปด้วยเพื่อคงความเป็นกลางไว้ไม่ให้สารทั้ง 2 ชนิดทำปฏิกิริยากัน เมื่อได้รับความร้อนในเตาอบทำให้เกิดฟองก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ในระหว่างการผสมและอบ ขนมจึงขึ้นฟูและเนื้อนุ่ม
ผงฟูแบ่งออกเป็น 2 ชนิด
ผงฟูกำลังหนึ่ง ( Fast Action ) ผงฟูชนิดนี้ทำปฏิกิริยารวดเร็ว เมื่อใส่ผสมกับแป้งจะทำให้ขึ้นฟูทันที ดังนั้นต้องทำการผสมและอบ อย่างไว ถ้าช้าไปขนมก็จะไม่ฟูนะค่ะ
ผงฟูกำลังสอง ( Double Action ) นอกจากเกิดปฏิกิริยาที่ทำให้ขึ้นฟูในขั้นตอนการผสมแล้ว เมื่ออุณหภูมิสูงขึ้นคือเมื่ออยู่ในเตาอบก็จะเกิดปฏิกิริยาอีกครั้งหนึ่ง คนส่วนใหญ่จึงนิยมใช้ผงฟูชนิดนี้เพราะไม่ต้องรีบผสม รีบอบ ใช้ทำเบเกอรี่ได้หลายชนิด เช่น เค้ก ขนมปัง และเนื้อขนมที่ต้องการให้ขึ้นฟู เวลาใช้ก็ใช้ช้อนแห้งๆตัก และมัดปากถุงเก็บ เวลาผสมให้ร่อนรวมกับส่วนผสมแห้งนะคะ จะได้ไม่สูญเสียก๊าซไป
(ขนาด 25 kg)
